Evcil hayvanlar, hayatımıza neşe ve sadakat katan en özel canlılardır. Ancak tıpkı insanlar gibi onların da zaman zaman duygusal ya da çevresel faktörlere bağlı olarak davranışlarında değişiklikler olabilir. Özellikle köpekler ve kediler, çeşitli nedenlerle istenmeyen davranışlar sergileyebilirler. Bu davranışlar kimi zaman geçici olurken, bazen müdahale edilmediğinde kalıcı hale gelebilir.
Bu yazımızda, köpeklerde ve kedilerde en sık görülen davranış problemlerini, bu problemlerin nedenlerini ve etkili çözüm yollarını detaylı olarak ele alıyoruz. Evcil dostlarımızın daha mutlu, huzurlu ve uyumlu bireyler olmasına katkı sağlayacak önerilerimizi okumaya hazırsanız başlayalım.
Köpeklerde Aşırı Havlama
Köpekler doğal olarak sesli canlılardır. Havlayarak iletişim kurar, dikkat çeker, uyarıda bulunurlar. Ancak bazı köpekler bu davranışı kontrolsüz hale getirebilir. Özellikle yalnız kaldıklarında, bir tehlike sezdiğinde ya da sadece canları sıkıldığında sürekli havlayabilirler.
Bu davranışın altında genellikle ayrılık kaygısı, yeterince fiziksel ve zihinsel aktivite yapılmaması ya da uygun şekilde eğitilmemesi yatar. Aşırı havlama hem komşularla sorun yaşamanıza neden olabilir hem de köpeğinizin stres seviyesini artırır.
Çözüm olarak:
Köpeğinize düzenli egzersiz yaptırmak, onu zihinsel olarak meşgul eden oyuncaklar sunmak ve temel itaat eğitimiyle “sessiz” gibi komutlar öğretmek etkili olacaktır. Özellikle pozitif pekiştirme ile çalışmak davranışın düzelmesini hızlandırır.
Köpeklerde Eşyaları Kemirme Alışkanlığı
Birçok köpek sahibi, sabah uyandığında ya da eve döndüğünde koltukların, ayakkabıların ya da masa ayaklarının parçalanmış olduğunu görebilir. Kemirme davranışı özellikle yavru köpeklerde diş çıkarma döneminde çok yaygın olsa da, stresli veya enerjisini atamayan yetişkin köpeklerde de görülebilir.
Bu durum çoğu zaman köpeğin yönlendirilmemesi ya da uygun çiğneme materyallerinin sunulmamasından kaynaklanır.
Ne yapılmalı?
Köpeğinize özel diş kaşıma oyuncakları, doğal çiğneme kemikleri verilmeli. Ayrıca evi güvenli hale getirerek, kemirmesini istemediğiniz objeleri ulaşamayacağı şekilde yerleştirmek de önemlidir. Egzersiz eksikliği varsa artırılmalı, kemirme davranışı farklı alanlara yönlendirilmelidir.
Köpeklerde Tuvalet Eğitimi Problemleri
Tuvalet eğitimi, özellikle ilk kez köpek sahiplenenler için zorlu bir süreç olabilir. Eğitim eksikliği dışında, köpeğin yeni bir ortama adapte olmaya çalışması, çevresel değişiklikler ya da bazı sağlık sorunları da tuvalet problemi yaşanmasına neden olabilir.
İlk adımda sabırlı olmak gerekir. Köpekler, düzenli rutine alıştıklarında tuvalet alışkanlığı geliştirirler.
Çözüm Yolları:
Köpeğinizi her gün aynı saatlerde dışarı çıkarmak, tuvaletini doğru yere yaptığında ödüllendirmek ve olumsuz davranışlara ceza vermekten kaçınmak uzun vadede etkili olacaktır. Eğer problem devam ediyorsa, veteriner kontrolü ile idrar yolu enfeksiyonu gibi sorunlar ekarte edilmelidir.
Kedilerde Mobilyaları Tırmalama
Kediler için tırmalama, sadece tırnaklarını bileyleme değil; aynı zamanda stres atma, koku bırakma ve alan işaretleme biçimidir. Fakat bu davranış evdeki koltuklar, perdeler ve halılar için ciddi bir problem olabilir.
Bir kedi için tırmalama tamamen içgüdüseldir. Dolayısıyla bu davranışı ortadan kaldırmak yerine yönlendirmek gerekir.
Çözüm için: Evin farklı noktalarına tırmalama tahtaları yerleştirmek, kedi nanesiyle ilgisini bu alanlara çekmek ve mobilyalara caydırıcı sprey sıkmak etkili olur. Kediniz tırmalama tahtasını kullandığında onu ödüllendirmek, bu davranışı pekiştirmenin en iyi yoludur.
Kedilerde Agresif Davranışlar
Kediler zaman zaman agresif davranışlar sergileyebilir. Bu davranışlar genellikle korku, anksiyete, bölge koruma içgüdüsü ya da fiziksel rahatsızlıklar sonucu ortaya çıkar. Kediniz bir anda pati atıyor, tıslıyor ya da ısırıyorsa öncelikle davranışın nedenini anlamaya çalışmalısınız.
Yeni bir hayvanla tanışma, evdeki ortam değişiklikleri veya fazla uyarılma kedilerde saldırgan tepkilere yol açabilir.
Nasıl Yaklaşmalı?
Kedinizin güvenli bir alanı olması sağlanmalı, onun istemediği fiziksel temastan kaçınılmalı ve oyun yoluyla stresi azaltılmalıdır. Saldırganlık uzun süredir devam ediyorsa veteriner hekimden ya da bir kedi davranış uzmanından destek alınabilir.
Kedilerde Tuvalet Kabını Kullanmayı Reddetme
Kediler genellikle temizliğe çok önem verirler. Kum kabının kirli olması ya da yanlış konumlandırılması durumunda, tuvalet ihtiyaçlarını başka yerlere yapabilirler. Bu durum hem hijyen açısından sorun yaratır hem de kedinizin stres altında olduğunu gösterir.
Çözüm Olarak:
Kum kabı her gün temizlenmeli, haftada bir tamamen değiştirilmelidir. Kedi kabı sessiz, tenha bir yerde konumlandırılmalı ve diğer hayvanlardan uzakta olmalıdır. Kimi kediler bazı kum türlerine karşı hassas olabilir, bu nedenle farklı markalar denenebilir. Davranış devam ederse, altta yatan tıbbi nedenler için veteriner değerlendirmesi şarttır.
Davranış Problemlerine Karşı Genel Öneriler
Kedi ya da köpek sahibi olarak dikkat etmeniz gereken en önemli nokta, davranış problemlerinin birer iletişim biçimi olabileceğidir. Evcil hayvanınız size bir şey anlatmaya çalışıyor olabilir.
İşte bazı temel ipuçları:
- Pozitif eğitim tekniklerini kullanın. Ceza vermek yerine, doğru davranışları ödüllendirin.
- Rutin oluşturun. Belirli saatlerde yemek, oyun ve egzersiz yapmak güvenli bir ortam yaratır.
- Sosyalleştirme ihmal edilmemeli. Özellikle yavru dönemde farklı insanlarla ve hayvanlarla tanıştırmak gelecekteki sorunları azaltır.
- Veteriner kontrollerini düzenli yapın. Fiziksel bir rahatsızlık davranış bozukluğu gibi görünebilir.
Sabır ve Bilgiyle Davranış Problemleri Aşılır
Evcil hayvanınızla aranızdaki bağı güçlendirmek istiyorsanız, onun davranışlarını doğru okumalı ve çözüm odaklı bir yaklaşım benimsemelisiniz. Her hayvan farklıdır; dolayısıyla her davranış probleminin çözümü de özel olmalıdır. Sevgi, sabır ve uzman görüşüyle, bu süreci hem siz hem de evcil dostunuz için daha sağlıklı bir hale getirebilirsiniz.
